‘De Herstelacademie is een plek, een vrije ruimte, waar mensen heel concreet aan hun herstel kunnen werken’, zegt Aron Kroon, een van de drijvende krachten erachter. ‘Je kunt er bijvoorbeeld deelnemen aan een van de herstelgroepen die dagelijks draaien. We bieden die in verschillende varianten. Bij de variant ‘Herstel in beeld’ wordt gewerkt met foto’s die de deelnemer zelf maakt en die raken aan thema’s die belangrijk zijn voor zijn of haar herstel. Denk aan een vogelhuisje waarvan het dak stuk is. Dat kun je op jezelf betrekken: wat is er bij mij stukgegaan en heb ik te repareren? Dat met elkaar delen levert herkenning op en de mogelijkheid elkaar daarin te supporten. Ook bouw je via de Herstelacademie een sociaal netwerk op, wat een belangrijke factor is in het herstel. Zo kom je samen verder.’

In de Herstelacademie kunnen mensen ook de OKEE-cursus volgen (Ontwikkelen Kennis en Ervaring), een traject van 16 weken waarin mensen leren zingeving en betekenis aan hun leven te geven, zodat ze niet opnieuw ontwricht raken. Dit jaar volgen voor het eerst ook medewerkers van het Leger des Heils, die ervaringsdeskundigheid hebben, de cursus. Aan de herstelgroepen en cursussen nemen gemiddeld 100 mensen per jaar deel.

‘Het gedrag van de kinderen in onze gezinsgroep is pittig en soms onvoorspelbaar. Ik hou daarvan, dat geen dag hetzelfde is en dat je elke situatie weer opnieuw moet inschatten en ernaar moet handelen. Maar het vraagt ook de nodige opoffering. Ik doe dit werk met mijn hart, uit liefde, maar in de praktijk moet ik veel meer op mijn kennis en mijn verstand varen. De emotionele nabijheid die we bieden, roept bij sommige kinderen spanning op omdat het te dichtbij komt. Dat merk ik aan hun gedrag: opstandigheid, slecht presteren op school en er gaat hier ook weleens een stoel over de gang ja. Ik leer van mijn falen en moet elke dag weer opnieuw kijken hoe ik het aan ga pakken. Maar omdat ik zelf in een pleeggezin ben opgegroeid, herken ik veel.

Een nacht ijs
Toen we hieraan begonnen, wist ik dat het intensief zou zijn. We zijn dan ook niet over een nacht ijs gegaan. We hebben ons stevig in het fenomeen gezinsgroep verdiept voordat we de sprong waagden. Jeugd heeft altijd mijn hart gehad. Melisa en ik vangen bewust kinderen tussen de 10 en de 18 op, pubers dus. We willen laten zien dat ze welkom zijn bij ons. Ik wil ze verantwoordelijkheden leren, zelf je kleren wassen, zelf je bed opmaken, zelf koken. Zo probeer ik ze klaar te stomen voor de echte wereld. Mensen gaan echt geen rekening met ze houden om wat hen is overkomen. Ze zullen hard moeten werken. Maar een harde werker wint altijd. Dat is mijn motto.

Ik vind dit werk prachtig om te doen. Soms moet ik strak zijn en een kind leren door de zure appel heen te bijten. Maar als ik dan zie hoeveel eigenwaarde dat creëert – zie je wel, ik kan dit – dan is dat heel mooi. Mijn grootste kracht is dat ik rust breng, dat ik altijd rustig blijf praten, hoe hoog een kind ook in de emotie zit.

Kleine momenten
Voor dit werk hoef je echt geen superspeciale kwaliteiten te hebben. Een lange adem, geduld en doorzettingsvermogen zijn wel echt een must. Maar het gaat erom dat je er bent, dat je plezier met ze maakt, samen eet of even in de auto ergens heengaat. Die kleine momenten maken het zo mooi, die doen kinderen groeien. Tijd, aandacht en liefde, daarmee los je de helft van de problemen op. De rest is maatwerk.’

Ik ben de situatie zo beu dat ik dagen heb dat ik er niet meer tegen kan. Dan mis ik mijn man heel erg. En de kinderen missen hun vader. Het ziet er niet naar uit dat we binnenkort kunnen terugkeren, maar misschien is het later dit jaar veilig genoeg. Hoe ik naar die dag verlang, daar zijn geen woorden voor!’

Het is negen uur in de ochtend als de witte werkbus voorrijdt bij 50|50, het reïntegratiebedrijf van het Leger des Heils dat de facilitaire en technische dienst van de organisatie ondersteunt. Vandaag staat er een sloopklus in Zeewolde op het programma. Bij een opvanglocatie voor tienermoeders is een oude schuur afgebroken, maar nu moet de fundering er nog uit. Werk aan de winkel dus voor Aron, Amir en Didier, die zich voor vandaag hebben ingeroosterd. Ze gaan dit klusje onder leiding van werkbegeleider en ex-commando Clemens klaren. Clemens: ‘Mensen ontwikkelen hier zowel een vak als hun werkhouding. Het doel is dat ze op termijn kunnen uitstromen naar regulier werk.’

Weinig liefde
De deelnemers worden bij 50|50 aangemeld vanuit diverse locaties van het Leger des Heils, de gemeente Almere en de tbs-kliniek aldaar. Clemens vindt de jongens die daar vandaan komen het meest uitdagend. ‘In de kliniek krijgen ze veel training en therapie. Tbs’ers doen doorgaans heel erg hun best als ze hun eerste stapjes buiten mogen zetten. Het is jammer dat je dat niet in de krant leest. Ze hebben in hun jeugd meestal weinig liefde en aandacht gekregen. Na de commando’s raakte ik zelf ook een tijd van het padje, dus ik begrijp veel van hun gedrag. Ik ben een volgeling van Jezus Christus, vertel ze over Gods liefde en probeer dat zelf ook te geven. Het is prachtig om te zien hoe iemand die eerst heel afwachtend en afstandelijk was me nu elke werkdag een hug geeft als begroeting.’

Druk op de ketel
Op de locatie zijn ook werkbegeleider Frans en vrijwilliger Jan aanwezig. Frans komt uit de bouwwereld en dat komt vandaag goed van pas. Omdat er druk op de ketel zit, moeten de werkbegeleiders zelf ook actief meewerken. Didier en Amir krijgen van Frans de opdracht een stapel oude tegels af te voeren. Zwijgend stapelen ze een knalgele kruiwagen vol, die overduidelijk zwaar is. ‘Lukt het’, vraagt Didier zachtjes aan Amir als die de wagen optilt. Het lukt en even later verdwijnt Amir met de kruiwagen achter de schutting waar de aanhanger staat. Clemens komt ondertussen met een winkelwagentje het terrein op lopen. Daar blijken ook aardig wat tegels in te passen en vijf minuten later rammelt Didier met de winkelkar achter Amir aan richting de aanhanger. Didier heeft twee rechterhanden en leert snel, aldus Clemens. ‘Recent heeft hij ook zijn heftruckrijbewijs gehaald, dus ik ben ervan overtuigd dat hij straks een baan kan vinden, mits hij zijn werkethiek weet vast te houden.’

Goeie mensen hier
In een hoek van de tuin gooit Aron z’n volle negentig kilo in de strijd om te helpen met de balk die Clemens er in z’n eentje niet uitkrijgt. De 34-jarige Aron zat vijf jaar in een tbs-kliniek, vertelt hij tijdens de pauze. Nu woont hij samen met een huisgenoot in een zogenoemde trainingswoning in afwachting van een eigen huis. Hij werkte een tijdje in de bouw, haalde z’n VCA-diploma, maar koos toch voor 50|50. In de bouw praatte hij niet over zijn tbs-verleden. ‘Daar schrikken mensen van. In de kliniek schrok ik zelf ook van bepaalde mensen. Ik ben heel anders dan zij dus het beeld klopt niet altijd. Maar ik geef ze wel gelijk hoor.’ Aron fitnest veel en houdt van tekenen. Vier dagen per week werkt hij bij 50|50, maar als het kon was hij er elke dag. ‘Het zijn goeie mensen hier, dat merk ik. Ze weten van mijn achtergrond maar veroordelen me niet. Ook maakt het niet uit dat ik een kleurtje heb. Voor mij is het belangrijk een daginvulling te hebben, van op de bank zitten wordt geen mens beter.’ Over de reden dat Aron tbs kreeg laat hij zich liever niet uit. Wel dat hij veel tegenslagen in zijn leven heeft gehad. Dat alles wil hij nu achter zich laten. ‘Dat kan, maar dan moet ik wel willen groeien als mens.’ Hij droomt van een gewoon huisje-boompje-beestje leven en werkt daar hard aan. ‘Toevallig dacht ik laatst aan kinderen krijgen. Ik zou een zo goed mogelijk mens aan de maatschappij willen afleveren, iemand met een goed hart.’

Zien dat je verschil maakt
Als de cigarillo is opgerookt en de chocolademelk weggewerkt, gaan de mannen weer verder met het uit de grond wrikken van hardhouten funderingspalen. Ze worden bewaard voor later gebruik. ‘50|50 tech probeert zo veel mogelijk variatie in de klussen aan te bieden’, vertelt Clemens. ‘We halen bijvoorbeeld ook huizen leeg van overleden mensen, vaak hoarders. We vragen de jongens altijd eerst of ze nog spullen kunnen gebruiken en voeren de rest af. Daarna knappen we de woning op. Het is heel bevredigend om een huis weer strak geschilderd op te leveren. En voor de jongens is het fantastisch te zien dat ze verschil maken.’